Toksyna botulinowa – przeciwwskazania do zabiegu
dr n med. Łukasz Bełza
Szkolenie specjalizacyjne z zakresu ginekologii i położnictwa ukończył w I Klinice i Katedrze Ginekologii i Położnictwa we Wrocławiu. Swoją wiedzę pogłębiał w Podyplomowej Szkole Medycyny Estetycznej przy PTL w Warszawie. Uczestnik licznych szkoleń i konferencji medycznych. Jego filozofia ginekologii i medycyny estetycznej jest nastawiona na odtwarzanie utraconego z czasem piękna i proporcji przy zachowaniu maksymalnego bezpieczeństwa zabiegów.
Zastosowania botuliny nie ograniczają się do medycyny estetycznej – oprócz wygładzania zmarszczek, toksynę botulinową stosuje się w walce z nadmierną potliwością i chronicznymi bólami migrenowymi. Zabiegi z wykorzystaniem toksyny botulinowej uznaje się za względnie bezpieczne, gdzie efekt wygładzenia zmarszczek jest zauważalny niemal natychmiast po zabiegu. Zabieg botuliną wydaje się więc być idealną odpowiedzią na pytanie jak zachować młodzieńczą skórę na dłużej; jednak okazuje się, że z dobrodziejstw tej substancji nie mogą korzystać wszyscy pacjenci gabinetów medycyny estetycznej.
Toksyna botulinowa – przeciwwskazania
Do przeciwwskazań zabiegów wygładzania zmarszczek produktami zawierającymi neurotoksynę botulinową typu A należą:
- alergia/nietolerancja toksyny botulinowej typu A lub którykolwiek ze składników preparatu (występuje niezwykle rzadko); uczulenie na albuminę (to białko występujące w niektórych preparatach z botuliną); nadwrażliwość / uczulenie na białko jaja kurzego – w niektórych preparatach nośnikiem jest białko jaja kurzego
- leczenie antybiotykami aminoglikozydowymi (streptomycyna, gentamycyna, neomycyna) – mogą współdziałać z toksyną i tym samym zwiększają ryzyko wystąpienia działań niepożądanych
- zaburzenia krzepnięcia krwi i leki rozrzedzające krew (także aspiryna) – zwiększają prawdopodobieństwo powstania siniaków w miejscach iniekcji igłą
- leki na spastyczność (leki rozkurczowe)
- przyjmowanie inkomycyny, tetracycliny
- choroby nowotworowe skóry
- choroby płytki nerwowo-mięśniowej i zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego
- zespół Lamberta-Eatona, schorzenie neurologiczne miastenia gravis
- przewlekłe choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów) i układu sercowo-naczyniowego
- choroby ALS (stwardnienie zanikowe boczne) i Alzheimer
- rozległe i głębokie uszkodzenia skóry
- aktywna infekcja skórna w miejscu podania preparatu, czynna opryszczka
- grypa, przeziębienie czy ogólnie pogorszony stan zdrowia
Czy zabieg toksyną botulinową jest bezpieczny dla zdrowia?
Gdy stosuje się kontrolowaną dawkę neurotoksyny, substancja ta nie jest szkodliwa dla zdrowia, jednak istnieje kilka czynników, które mogą przesądzić o bezpieczeństwie zabiegu wygładzania zmarszczek.
Inne zabiegi chirurgii plastycznej
Ostrzykiwania toksyną botulinową nie powinno wykonywać się u pacjentów, którzy wcześniej poddali się operacyjnym zabiegom chirurgicznym korekty twarzy lub powiek. Zabiegu nie wykonuje się także w przypadku nadmiernej ilości skóry w okolicach podania toksyny (na czole, powiekach).
Toksyna botulinowa a ciąża i karmienie piersią
Chociaż brak dowodów na szkodliwe działanie botuliny na płód, toksyny nie wstrzykuje się kobietom w ciąży, podczas laktacji i karmienia piersią.
Niewskazane są również zabiegi toksyną botulinową w trakcie menstruacji (okresu). Zmniejszona tolerancja na ból może uczynić zabieg znacznie bardziej nieprzyjemnym, dlatego warto zaczekać te kilka dni.
Botulina a leki
Zabiegów botuliną nie wolno łączyć z niektórymi lekami przyjmowanymi doustnie, dlatego podczas wywiadu lekarskiego specjalista medycyny estetycznej ustala ewentualne korelacje między przyjmowanymi przez nas farmaceutykami a lekami, które uniemożliwiają bezpieczną aplikację produktu. Na 7-10 dni przed podaniem preparatu należy zaprzestać przyjmowania następujących ziół i leków: dziurawiec, żeń-szeń, ginkgo biloba, witamina E, multiwitamina, leki przeciwzapalne, aspiryna.
Wiek
Wiek pacjenta nie stanowi przeciwwskazania – toksynę z powodzeniem stosuje się w zabiegach wygładzania zmarszczek i profilaktyki antystarzeniowej u osób młodych już po 20 roku życia. U dzieci poniżej 12 roku życia toksyna botulinowa stosowana jest off-label (pozarejestracyjne stosowanie leku) przy dziecięcych porażeniach nerwowych.
Przedawkowanie toksyny botulinowej stwarza realne zagrożenie dla zdrowia, dlatego należy zawsze bezwzględnie stosować się do zaleceń specjalisty medycyny estetycznej. Do kwestii przeciwwskazań do zabiegu botuliną należy podejść poważnie i poinformować lekarza o wcześniejszych zabiegach chirurgicznych jak i obecnie przyjmowanych lekach.
dr Łukasz Bełza
Bibliografia
- red. A. Carruthers, J. Carruthers, M. Alam, red. serii J.S. Dover, Toksyna botulinowa. Dermatologia kosmetyczna, wydanie 4, Edra Urban & Partner, 2019
- William J. Lipham, Cosmetic and Clinical Applications of Botox and Dermal Fillers, SLACK Incorporated, 2007
- Jerome Potozkin, Botox and Beyond: Your Guide to Safe, Nonsurgical, Cosmetic Procedures, Advantage Media Group, 2018
