Toksyna botulinowa na nadpotliwość dłoni, pach i stóp

Nadmierne pocenie się jest wyjątkowo uciążliwym problemem, często odbierającym pełną radość z życia. Aby móc sobie z nim poradzić musimy poznać przyczyny nadmiernej potliwości, oraz wyjaśnić różnicę między rodzajami gruczołów potowych występujących w naszej skórze.

Co jest przyczyną nadpotliwości?

Organizm jest w stanie poradzić sobie z nadmiarem ciepła na wiele sposobów. Jego główną bronią jest emisja ciepła z powierzchni skóry. Jednak często bywa to niewystarczające, dlatego skóra zaopatrzona jest w gruczoły potowe, wydzielające cząsteczki wody oraz innych substancji na powierzchnię skóry. Skąd skóra wie, kiedy je aktywować?

Informacja o podwyższeniu temperatury ciała zostaje odebrana w ośrodku termoregulacji, znajdującym się w podwzgórzu. Następnie informacja z podwzgórza, drogą nerwów współczulnych, dociera do gruczołów potowych. Te zostają pobudzone, dzięki czemu rośnie wilgotność na naszej skórze. Powodem zwiększonej impulsacji współczulnej (pobudzającej gruczoły potowe) mogą być również silne bodźce emocjonalne, pobudzające nasz układ limbiczny.

Gruczoły wydzielania zewnętrznego odpowiedzialne za wydzielanie potu

W naszym organizmie występują dwa główne rodzaje gruczołów potowych:

• Gruczoły apokrynowe – zlokalizowane są w większości pod pachami oraz w pachwinach. Uaktywniają się one w okresie dojrzewania i są pobudzane w sytuacjach stresowych lub nacechowanych emocjonalnie. W skład wydzielanego przez nich potu wchodzi wiele substancji tłuszczowych, węglowodany oraz białka, które stają się pożywką dla bytujących na naszej skórze bakterii. Należy pamiętać, iż to nie sam pot jest źródłem nieprzyjemnego zapachu, lecz produkty przemiany materii wspomnianych mikroorganizmów.

• Gruczoły ekrynowe – zlokalizowane są prawie na całym ciele, w tym na wewnętrznej części dłoni i podeszwach stóp, i są aktywne już od samych narodzin. To one są odpowiedzialne za termoregulację naszego ciała i nadmierną potliwość, gdyż skład wydzielanego przez nich potu to w 99% woda, a resztę stanowią sole mineralne, mocznik, kwas mlekowy oraz inne.

Jak pozbyć się problemu nadpotliwości? Leczenie nadpotliwości toksyną botulinową

Istnieje wiele skutecznych opcji leczniczych, lecz gdy antyperspirant oraz inne medyczne wyroby nie dają satysfakcjonujących rezultatów, należy sięgnąć po coś efektywniejszego.

Zabiegi toksyną botulinową, często nazywaną „jadem kiełbasianym” czy botuliną, są powszechnie stosowane do redukcji zmarszczek mimicznych. Preparat ten jest oczyszczonym białkiem pochodzącym od bakterii Clostridium botulinum. W przypadku leczenia zmarszczek mimicznych, neurotoksyna ta blokuje część sygnału docierającego do mięśnia przez komórki nerwowe, przez co praca mięśnia zostaje ograniczona tak, by nie niszczył już skóry swoją nadmierną pracą i nie pogłębiał zmarszczek mimicznych, jednocześnie zachowując zdolność twarzy do wyrażania emocji. Schemat działania botuliny na synapsy mięśni twarzy można przenieść na synapsy gruczołów potowych i docierających do nich neuronów.

W skutek zahamowania impulsacji z nerwów współczulnych (pobudzających), gruczoł potowy przestaje reagować na zmiany temperatury lub silne emocje, dzięki czemu problem nadmiernej potliwości dłoni czy pach zostaje rozwiązany.

Usuwanie nadpotliwości toksyną botulinową – przebieg zabiegu

Przed zabiegiem zostaje przeprowadzony wywiad lekarza z pacjentem, celem dobrania optymalnej formy leczenia. Przy braku przeciwwskazań, można przystąpić do zabiegu.

Przed nakłuwaniem skóra zostaje znieczulona przy pomocy kremu z lidokainą. Przy pomocy bardzo cienkiej igły lekarz wprowadza niewielkie i indywidualnie dobrane do potrzeb pacjenta ilości roztworu toksyny botulinowej pod skórę w odstępach ok. 1 cm, równomiernie rozprowadzając preparat.

Dzięki zastosowaniu znieczulenia miejscowego, większość pacjentów nie odczuwa większego dyskomfortu podczas zabiegu. Po wykonaniu iniekcji pacjent może wrócić do normalnych aktywności bez konieczności rekonwalescencji. Efekty terapii toksyną botulinową są widoczne po kilku dniach od zabiegu, gdy nadmierna potliwość jest istotnie ograniczona lub nawet całkowicie zahamowana.

Należy pamiętać, że efekty zabiegu są tymczasowe, ponieważ z czasem organizm wytwarza nowe połączenia nerwowe i problem hiperhydrozy powraca. Aby utrzymać efekt i zapewnić długotrwałe zmniejszenie nadpotliwości, częstotliwość zabiegów należy dostosować do indywidualnych potrzeb i reakcji pacjenta na terapię. Zwykle zabieg powtarza się po ok. 6-8 miesiącach.

Pytania i odpowiedzi

Na czym polega skuteczność toksyny botulinowej w leczeniu nadmiernego pocenia?

Toksyna botulinowa działa poprzez blokowanie sygnałów nerwowych do gruczołów potowych, które są odpowiedzialne za wydzielanie potu. Bez sygnału nerwowego gruczoły te nie wydzielają potu w nadmiernych ilościach.

Kiedy zobaczę efekty usuwania nadpotliwości?

Zmniejszenie potliwości lub jej całkowite wyeliminowanie następuje od 24h do kilku dni po zabiegu.

Jak długo utrzymują się efekty?

Botulina działa od kilku do około 8 miesięcy. W tym czasie toksyna jest stopniowo wydalana z organizmu, więc jej działanie słabnie i pacjenci mogą zacząć odczuwać skutki nawrotu nadmiernego pocenia. Z czasem organizm wytwarza również nowe połączenia nerwowe co dodatkowo osłabia efekty zabiegu.

Skuteczność i trwałość efektów mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech pacjenta, takich jak jego reakcja na botulinę oraz stopień nadmiernego pocenia się.

Kiedy zabieg trzeba powtórzyć?

Zabieg powtarzający można wykonać jak tylko efekty przestają być dla pacjenta satysfakcjonujące i problem nadpotliwości powraca.

Zwykle pacjenci cieszą się efektami pierwszego zabiegu od kilku do ok. 8 miesięcy. Po tym czasie efekty nie są już zadowalające i terapię trzeba powtórzyć.

Jakie są potencjalne skutki uboczne?

Leczenie nadpotliwości toksyną botulinową to zabieg bezpieczny, jednak mogą pojawić się łagodne i przejściowe skutki uboczne. Potencjalnie wystąpić mogą:

• Ból, zaczerwienienie, obrzęk lub siniaki w miejscach iniekcji toksyny

• Świąd (przy leczeniu nadpotliwości pach)

• W rzadkich przypadkach może wystąpić osłabienie mięśni w okolicy wstrzyknięcia, np. siły uścisku dłoni

Na jakie rejony ciała można stosować botulinę?

Zabieg można wykonać na dowolnym obszarze ciała, gdzie nadmierne pocenie może znacząco wpływać na jakość życia pacjenta. Zazwyczaj ostrzykiwane są pachy, dłonie, stopy lub plecy. Neurotoksynę można również stosować w leczeniu nadpotliwości twarzy, czoła i nosa oraz skóry głowy.

Nadpotliwość obejmująca większe obszary ciała może być objawem chorób endokrynologicznych i neurologicznych – zalecana jest specjalistyczna diagnostyka aby ustalić potencjalną przyczynę nadpotliwości i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Jakie są przeciwwskazania do zabiegu toksyną botulinową?

Zabiegu neurotoksyną nie wykonuje się u pacjentek w ciąży i matek karmiących piersią. Przeciwwskazaniem są również choroby nowotworowe, schorzenia autoimmunologiczne i neurologiczne. Pacjent nie może być uczulony na albuminę (występuje w niektórych preparatach). Pełna lista przeciwwskazań do zabiegów botuliną

Czy zabieg wymaga wcześniejszej konsultacji?

Przed zabiegiem usuwania nadpotliwości toksyną botulinową lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem w celu oceny objawów nadpotliwości oraz określenia optymalnej strategii leczenia. Podczas tej konsultacji lekarz również omawia potencjalne korzyści, ryzyka oraz oczekiwania związane z zabiegiem.

Jeżeli nie stwierdzono przeciwwskazań, zabieg wykonuję podczas tej samej wizyty.

Wskazania po leczeniu nadpotliwości toksyną botulinową

Iniekcje wymagają przerwania bariery skórnej dlatego przez 24h po zabiegu należy zadbać o higienę miejsc objętych zabiegiem. Zależnie od rejonu ciała, po zabiegu należy ubrać czystą koszulkę/skarpetki. Po leczeniu nadpotliwości twarzy, nosa czy czoła należy ograniczyć niepotrzebne dotykanie tych miejsc bez uprzedniego umycia rąk. Przez 2-3 dni po zabiegu staraj się unikać intensywnych ćwiczeń fizycznych, które mogą powodować nadmierne pocenie się całego ciała. Należy też unikać ekspozycji na wysokie temperatury, więc zrezygnuj z opalania i sauny na 2-3 doby po zabiegu.